วิตามินซี

          วิตามินซีมีหน้าที่สำคัญๆ มากมาย นอกเหนือจากบทบาทที่รู้จักกันดีในฐานะเป็นสารต้านอนุมูลอิสระแล้ว วิตามินซียังทำหน้าที่เป็นปัจจัยร่วมในปฏิกิริยาของเอนไซม์ที่สำคัญหลายประการ รวมถึงปฏิกิริยาที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์สารอาหารบางชนิดที่จำเป็นต่อร่างกาย

          มีหลายงานวิจัยพบว่า วิตามินนี้อาจช่วยป้องกันหรือชะลอการพัฒนาของมะเร็งบางชนิด รวมไปถึงโรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคอื่นๆ ที่เกิดจากความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน

          นอกจากนี้ วิตามินซียังมีบทบาทสำคัญในการทำงานของภูมิคุ้มกัน และช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็ก ดังนั้นการรับประทานวิตามินไม่เพียงพอจะทำให้เลือดออกตามไรฟัน ซึ่งเกิดจากเนื้อเยื่อเกี่ยวพันบริเวณนั้นอ่อนแอลง และความเปราะบางของเส้นเลือดฝอย

วิตามินซีกับบทบาทช่วยรักษาบาดแผล / สมานแผล

          ในผู้ที่มีบาดแผล ไม่ว่าจะเป็นบาดแผลขนาดเล็ก หรือบาดแผลขนาดใหญ่ ร่างกายของเรามีกลไกในการสร้างเซลล์เพื่อสมานแผลต่างๆเหล่านั้นให้หาย โดยระยะเวลาในการรักษาบาดแผลในแต่ละคน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง

          Vitamin C มีบทบาทช่วยให้ร่างกายผลิตคอลลาเจนทั้งในผิวหนัง กล้ามเนื้อและเนื้อเยื่ออื่น ๆ ช่วยสร้างเซลล์ นอกจากนี้ยังเสริมสร้างความแข็งแรงของเส้นเลือดฝอย เพื่อช่วยให้เลือดมาเลี้ยงบริเวณที่มีบาดแผลได้ดียิ่งขึ้น ดังนั้นผู้ที่ได้รับวิตามินชนิดนี้ในปริมาณต่ำเกินไป อาจมีผลให้เมื่อเกิดแผล แผลจะหายได้ช้ากว่าปกติ เนื่องจากร่างกายสามารถสร้างคอลลาเจนได้น้อยลง

          ดังนั้นในผู้ที่อยู่ช่วงพักฟื้น แพทย์หรือเภสัชกรมักแนะนำให้รับประทานผลิตภัณฑ์เสริมวิตามินซีนั่นเอง

วิตามินซีกับสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด

          พบว่าการเสริม Vitamin C มีประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดได้ด้วยคุณสมบัติของวิตามินนี้ที่มีคุณสมบัติเป็น สารต้านอนุมูลอิสระ, ช่วยขยายหลอดเลือด, ปรับปรุงการผลิตไนตริกออกไซด์, ช่วยลดความไม่แน่นอนของคราบพลัคในหลอดเลือด

          วิตามินชนิดนี้ ยังมีส่วนในการสังเคราะห์คอเลสเตอรอลที่ตับ และเปลี่ยนคอเลสเตอรอลให้เป็นน้ำดี เพื่อขับออก นอกจากนี้ Vitamin C ยังช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล, แอล ดี แอล ในเลือด และเพิ่ม เอช ดี แอล ได้

          นอกจากนี้ยังช่วยรักษาผนังหลอดเลือด เพิ่มการสังเคราะห์พรอสตาไซคลิน ซึ่งเป็นสารที่ยับยั้งการจับตัวเป็น ก้อนของเกล็ดเลือด และขยายหลอดเลือด จึงช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจได้

วิตามินซีกับต้อกระจกและการเสื่อมสภาพตามอายุของตา

          Vitamin C ที่มีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ จึงสามารถช่วยลดความเสี่ยงของต้อกระจกและการเสื่อมสภาพตามอายุของตาได้

          มีงานวิจัยพบว่า หากรับประทานวิตามินนี้วันละ 490 มิลลิกรัมขึ้นไป สามารถลดความเสี่ยงต่อโรคต้อกระจกได้ถึง 45% เนื่องจากเป็นสารที่ใช้ในการผลิตคอลลาเจน ซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งของกระจกตาและเยื่อบุตา Vitamin C จึงสามารถช่วยปกป้องเลนส์ตาจากอันตรายต่างๆ เช่น ควันบุหรี่ แสงอุลตร้าไวโอเลต ที่เป็นสิ่งกระตุ้นให้เกิดโรคต้อกระจกได้

วิตามินซีกับโรคเบาหวานและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

          ด้วย Vitamin C มีกลไกเข้าไปช่วยลดสารอนุมูลอิสระและการอักเสบของหลอดเลือดซึ่งพบได้มากในผู้ป่วยเบาหวาน วิตามินชนิดนี้จึงมีส่วนช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ อีกทั้งช่วยป้องกันอาการแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคไตวาย เป็นต้น

วิตามินซีกับโรคโลหิตจาง

          Vitamin C ช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็กได้ จึงมีคำแนะนำให้รับประทานวิตามินเสริมกับยาเม็ดธาตุเหล็กเพื่อเพิ่มการดูดซึมในผู้ที่เป็นโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

            ในทางกลับกัน การได้รับ Vitamin C ในปริมาณสูง สามารถเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็ก เมื่อร่างกายดูดซับธาตุเหล็กในปริมาณมากเกินไปที่เป็นอันตราย อาจทำให้ร่างกายเผชิญกับความเสียหายของเนื้อเยื่อได้ หากรับประทาน Vitamin C ในปริมาณสูงในระยะเวลานาน

วิตามินซีกับฤทธิ์ต้านมลพิษต่างๆ

          ปัจจุบันเราแทบจะไม่สามารถเลี่ยงมลพิษทางอากาศที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้ ไม่ว่าจะเป็นสารเคมีต่างๆ ที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ รวมไปถึงมลพิษอากาศ

          มีการศึกษาพบว่าการเสริม Vitamin C และ Vitamin E ร่วมกัน ซึ่งมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ สามารถช่วยลดอาการของโรคหอบหืด ซึ่งเป็นกลุ่มอาการที่มีลักษณะการอุดกั้นของทางเดินหายใจ การอักเสบของหลอดลมได้

วิตามินซีกับโรคภูมิแพ้

          ภูมิแพ้ หรืออาการแพ้ระบบภูมิคุ้มกัน เกิดจากการกระตุ้นการตอบสนองต่อการอักเสบของร่างกาย ซึ่งอาจนำไปสู่อาการต่างๆเช่นอาการบวมและลมพิษ

          มีการศึกษาในผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนังหรือระบบทางเดินหายใจ โดยให้ Vitamin C ในปริมาณต่างๆ พบว่าการรับประทานวิตามินซีในปริมาณสูงอาจช่วยลดความรุนแรงของอาการภูมิแพ้ได้

วิตามินซีกับโรคหวัด

          จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าการรับประทาน Vitamin C เป็นประจำทุกวันไม่สามารถป้องกันหวัดได้ และไม่มีผลลดความเสี่ยงในการเป็นหวัด

          อย่างไรก็ตามพบว่าการรับประทานวิตามินนี้เป็นประจำทุกวันจะสามารถช่วยลดความรุนแรงและระยะเวลาในการเป็นหวัดได้ ขนาดวิตามินที่แนะนำให้รับประทานเพื่อลดความรุนแรงและระยะเวลาในการเป็นหวัดคือ 1-3 กรัมต่อวัน

          และในผู้ที่ไม่เคยรับประทาน Vitamin C มาก่อน หากเป็นหวัดแล้วจึงเริ่มรับประทานวิตามิน จะไม่สามารถช่วยลดความรุนแรงหรือระยะเวลาในการเป็นหวัดได้เลย

วิตามินซีและโรคมะเร็ง

          Vitamin C เป็นสารต้านอนุมูลอิสระช่วยปกป้องร่างกายจากความเครียดจากการออกซิเดชั่น ซึ่งความเครียดจากการออกซิเดชั่น สามารถทำให้เซลล์เกิดความเสียหายและอาจมีบทบาทในมะเร็งบางชนิด

          มีการศึกษาพบว่าการรับประทานวิตามินชนิดนี้ในปริมาณสูงอาจชะลอการเติบโตของเนื้อเยื่อมะเร็งบางชนิด การเสริม Vitamin C ควบคู่ไปกับการรักษาอื่นๆ จะเป็นประโยชน์กับผู้ป่วยมะเร็ง

          ปริมาณของวิตามินซีที่ร่างกายควรได้รับต่อวัน หรือที่เรียกว่า Recommended Dietary Allowance (RDA) เป็นปริมาณเฉลี่ยต่อวันที่เพียงพอกับความต้องการสารอาหารของแต่ละบุคคล โดยสามารถแบ่งตามอายุ และกลุ่มคนได้ดังนี้

          การขาด Vitamin C เฉียบพลันนำไปสู่โรคเลือดออกตามไรฟัน โดยอาจเกิดขึ้นภายใน 1 เดือนหลังจากรับประทานวิตามินซีน้อยเกินไป หรือไม่ได้รับประทานเลย (ต่ำกว่า 10 มิลลิกรัมต่อวัน) อาการเบื้องต้นของโรคเลือดออกตามไรฟัน อาจรวมถึงอาการเหนื่อยล้า เป็นไข้ และการอักเสบของเหงือกอันเนื่องมาจากความเปราะบางของเนื้อเยื่อและเส้นเลือดฝอย

          เมื่อการขาดวิตามินซีดำเนินไปเรื่อยๆโดยไม่ได้รับการเสริม ร่างกายจะมีการสังเคราะห์คอลลาเจนลดลง ส่งผลให้เนื้อเยื่อเกี่ยวพันต่างๆภายในร่างกายอ่อนแอลง ทำให้เกิดอาการคัน, อาการปวดข้อ, ร่างกายมีการรักษาบาดแผลได้ไม่ดี

          นอกจากนี้เมื่อมีเลือดออกเพิ่มขึ้นและการดูดซึมธาตุเหล็กได้ลดลงเนื่องจากได้รับวิตามินซีในปริมาณที่ต่ำกว่าปกติ อาจนำไปสู่โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กได้

          กลุ่มเสี่ยงต่อการได้รับวิตามินซีในปริมาณที่ไม่เพียงพอ

ผู้สูบบุหรี่

          Vitamin C พบมากในผักและผลไม้สด โดยเฉพาะพวกพืชตระกูลส้ม เช่น ส้มเขียวหวาน มะนาว โดยใน 100 มิลลิลิตรของน้ำส้มคั้น น้ำมะนาว และน้ำสับประรด จะมีปริมาณของวิตามินนี้ อยู่ 40, 35, และ 10 มิลลิกรัม ตามลำดับ ฝรั่ง 100 กรัม มี วิตามิน อยู่ 200 มิลลิกรัม

          อาหารจากสัตว์ที่มีวิตามินชนิดนี้มากได้แก่ ตับ ไข่ปลา ในน้ำนม น้ำนมคนมีประมาณ 4.4 มิลลิกรัม/100 มิลลิลิตร น้ำนมวัวมีประมาณ 1.3 มิลลิกรัม/100 มิลลิลิตร

ผักที่มี Vitamin C สูง 5 ลำดับได้แก่

1. พริกหวาน 100 กรัม มีวิตามิน 80.4 มิลลิกรัม
2. บรอกโคลี100 กรัม มีวิตามิน 89.2 มิลลิกรัม
3. ผักคะน้า100 กรัม มีวิตามิน 147 มิลลิกรัม
4. ผักปวยเล้ง100 กรัม มีวิตามิน 120 มิลลิกรัม
5. ใบมะรุม100 กรัม มีวิตามิน 141 มิลลิกรัม

ผลไม้ที่มี Vitamin C สูง 5 ลำดับได้แก่

1. ส้ม 100 กรัม มีวิตามิน 53.2 มิลลิกรัม
2. มะขามป้อม 100 กรัม มีวิตามิน 276 มิลลิกรัม
3. สตรอเบอร์รี่ 100 กรัม มีวิตามิน 58.8 มิลลิกรัม
4. ฝรั่ง 100 กรัม มีวิตามิน 160 มิลลิกรัม
5. ลิ้นจี่100 กรัม มีวิตามิน 71.5 มิลลิกรัม

          ปัจจุบันถ้าเราลองพิจารณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร Vitamin C ในท้องตลาด มักจะประกอบด้วยวิตามินที่อยู่ในรูปของกรดแอสคอร์บิก (Ascorbic acid) ซึ่งมีความสามารถในการดูดซึมเทียบเท่ากับกรดแอสคอร์บิก (Ascorbic acid) ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในอาหาร เช่น น้ำส้ม และบร็อคโคลี

          แต่ก็ยังมีอาหารเสริม Vitamin C ในรูปแบบอื่น ๆ ได้แก่ รูปแบบของเกลือของกรดแอสคอร์บิก (Mineral ascobate) เช่น โซเดียมแอสคอร์เบต หรือ แคลเซียม แอสคอร์เบท นอกจากนี้ยังมีรูปแบบของวิตามินซีและไบโอฟลาโวนอยด์ (bioflavonoids) อีกด้วย

          วิตามินในรูปกรดแอสคอร์บิก (Ascorbic acid) และ เกลือของกรดแอสคอร์บิก (Mineral ascobate) มีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน โดยเกลือของกรดแอสคอร์บิกมีสมบัติความเป็นกรดน้อยกว่าวิตามินในรูปกรดแอสคอร์บิก จึงมีผลระคายเคืองกระเพาะอาหารน้อยกว่ากรดแอสคอร์บิก เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับทางเดินอาหาร  นอกจากนี้ยังมีผลช่วยเพิ่มการดูดซึมและความคงตัวของวิตามิน

          แต่การเลือกใช้ควรคำนึงถึงสภาวะหรือโรคประจำตัวของแต่ละบุคคลด้วย เช่น ในผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงหรือต้องจำกัดปริมาณโซเดียม ควรระมัดระวังการใช้ โซเดียม แอสคอร์เบท หรือ ผู้ที่มีภาวะไตวาย ควรระมัดระวังการใช้ โพแทสเซียม แอสคอร์เบท เป็นต้น

          นอกจากนี้ วิตามินรูปแบบไบโอฟลาโวนอยด์ อาจมีผลช่วยเพิ่มการดูดซึมของ Vitamin C เข้าสู่ร่างกายได้ด้วย

ความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการได้รับ Vitamin C ที่มากเกินไป

          วิตามินชนิดนี้มีความเป็นพิษค่อนข้างต่ำ และไม่ค่อยพบผลเสียร้ายแรง เมื่อรับประทานในปริมาณมาก อาการที่อาจพบได้ ได้แก่ อาการท้องเสีย คลื่นไส้ ปวดท้องและอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารอื่น ๆ

ไม่ควรได้รับวิตามินนี้เกินปริมาณสูงสุงที่รับได้ต่อวัน

Vitamin C อาหารเสริมสำหรับผิวที่ช่วยให้ผิวดูอ่อนเยาว์ และมีสุขภาพที่ดี

          วิตามินนี้เป็นสารต้านอนุมูลอิสระชั้นเยี่ยม จึงจะเห็นได้ว่าวิตามินชนิดนี้ถูกนำมาใช้เพื่อป้องกันริ้วรอยแห่งวัย และทำให้ผิวพรรณดูอ่อนเยาว์และมีสุขภาพดี

          วิตามินซีถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์แผนโบราณของเอเชียมาเป็นเวลาหลายศตวรรษเพื่อส่งเสริมการฟื้นฟูและการสร้างเซลล์ผิวใหม่

          วิตามินชนิดนี้ช่วยในการไหลเวียนของเลือด และช่วยป้องกันการเปลี่ยนของสีผิว นอกจากนี้ Vitamin C ยังช่วยเรื่องผิวไหม้จากแสงแดดได้ด้วย เนื่องจากคุณสมบัติของวิตามินที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ จึงช่วยให้ผิวของคุณดูดซับและขจัดรังสียูวีที่เป็นอันตรายจากแสงแดดได้ นอกจากนี้ยังจำเป็นสำหรับการรักษาผิวไหม้จากแดดและลดความเสี่ยงของมะเร็งผิวหนังด้วย

          วิตามินชนิดนี้ยังช่วยให้มีการผลิตคอลลาเจนที่เพิ่มขึ้น ซึ่งคอลลาเจนเป็นโปรตีนหลักที่ช่วยให้ผิวของเราแข็งแรงและอ่อนนุ่ม นอกจากนี้ยังให้ความชุ่มชื้นให้กับผิวหนัง ซึ่งจะช่วยลดความแห้งกร้านและอาการคัน การอักเสบของผิวหนังได้