ริดสีดวงจมูก ไม่ใช่มะเร็ง รักษาหายได้ด้วยยา หรือการผ่าตัด

          ริดสีดวงจมูก หรือ ติ่งเนื้อ หรือ เนื้องอกในจมูก เป็นเนื้องอกชนิดที่ไม่เป็นมะเร็ง อยู่ภายในจมูก โดยทั่วไปมักจะมีลักษณะที่นุ่ม ไม่ทำให้รู้สึกเจ็บปวด โดยพบว่ามักเกิดขึ้นบ่อยในผู้ที่เป็นโรคหอบหืด ภูมิแพ้ มีการติดเชื้อซ้ำบ่อยๆ หรือมีการอักเสบในช่องจมูก อย่างไรก็ตามริดสีดวงจมูกสามารถรักษาได้ โดยการใช้ยาหรือการผ่าตัด

          ริดสีดวงจมูกพัฒนามาจากเยื่อเมือกที่เยื่อบุจมูกหรือไซนัสที่เปลี่ยนแปลงไป อาจเกิดจากเยื่อหุ้มเซลล์อักเสบ โดยมีลักษณะบวม แดง และของเหลวที่ถูกสะสมไว้เป็นเวลานาน หรืออักเสบซ้ำแล้วซ้ำเล่า

          โดยนักวิจัยเชื่อว่าการแพ้และการติดเชื้อเป็นหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดการอักเสบ ทำให้เซลล์ในร่างกายมีการหลั่งสารอักเสบออกมา เช่น อีโอซิโนฟิล เซลล์เม็ดเลือดขาวที่เพิ่มมากขึ้น กระตุ้นให้เกิดการเจริญเติบโตกลายเป็นติ่งเนื้อ เนื้องอกในจมูกขึ้นมา 

          สาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดริดสีดวงจมูกได้แก่

• ไซนัสอักเสบเรื้อรังหรือกำเริบ
• โรคหอบหืด
• โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (ไข้ละอองฟาง)
• โรคปอดเรื้อรัง
• กลุ่มอาการเชิร์ก-สเตราส์
• ความไวต่อยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่นไอบูโพรเฟนหรือแอสไพริน
• แนวโน้มทางพันธุกรรม

          ริดสีดวงจมูก อาการเริ่มต้นโดยทั่วไปที่พบบ่อย คือความรู้สึกว่าหายใจติดขัด เนื่องจากติ่งเนื้อในโพรงจมูกนั้นมีความอ่อนนุ่มและไม่ทำให้เกิดความรู้สึกเจ็บปวด และมักพบในบริเวณที่รูจมูกส่วนบน (ตรงที่ดวงตา จมูก และโหนกแก้มมาบรรจบกัน) ดังนั้นในผู้ที่เป็นริดสีดวงจมูก อาจไม่รู้ด้วยซ้ำว่ามีติ่งเนื้อเพราะส่วนดังกล่าวไม่มีความรู้สึกทางระบบประสาทนั้นเอง

          อย่างไรก็ตามอาการ ริดสีดวงจมูกจะพบได้เมื่อติ่งเนื้อเติบโตมากพอที่จะปิดกั้นทางเดินหายใจของคุณ ส่งผลให้เกิดความอึดอัด หายใจลำบากเรื้อรัง อาการเนื้องอกในจมูก ได้แก่

• ริดสีดวงจมูก อาการเริ่มต้นมักจะมีความรู้สึกว่าจมูกถูกปิดกั้น หายใจลำบากมากขึ้น
• อาการน้ำมูกไหล
• น้ำมูกไหลลงคอ ซึ่งเป็นเวลาที่เมือกส่วนเกินไหลลงมาทางด้านหลังคอ
• อาการคัดจมูก
• ได้รับกลิ่นลดลง
• ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
• อาการกรน
• อาการปวดหรือปวดศีรษะอาจเกิดขึ้นได้หากมีการติดเชื้อไซนัสนอกเหนือจากติ่งเนื้อ

          ยารักษาริดสีดวงจมูก มีอยู่ด้วยกันหลากหลายแบบ ทั้งชนิดยาใช้เฉพาะที่ ยารับประทาน รวมไปถึงยาฉีด เพื่อลดการอักเสบ นอกจากนี้ในผู้ที่มีอาการริดสีดวงจมูกรุนแรง อาจใช้วิธีการผ่าตัดเพื่อรักษาริดสีดวงจมูกได้อีกด้วย

ยารักษาริดสีดวงจมูก ยี่ห้อไหนดี

          ยารักษาริดสีดวงจมูก มักจะเป็นยาที่ช่วยลดการอักเสบ โดยอาจช่วยลดขนาดของริดสีดวงจมูกและบรรเทาอาการคัดจมูกได้ โดยทั่วไปแพทย์จะทำการรักษาโดยยาชนิดยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ทางจมูก ควบคู่ไปกับการรักษาเชิงรุกสำหรับสาเหตุต้นเหตุหรือการแพ้ร่วม

ยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ทางจมูก

          อาจเป็นในรูปแบบของยาน้ำชนิดหยดหรือสเปรย์ หรือยาหยอดจมูก ยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ ที่ใช้กันในการเป็นยารักษาริดสีดวงจมูก ได้แก่ ยาโมเมทาโซนฟูโรเอต (Mometasone furoate), ฟลูติคาโซน โพรพิโอเนต (Fluticasone propionate) โดยยาดังกล่าวมีการศึกษาพบว่าสามารถช่วยลดการอักเสบ ลดอาการหายใจลำบาก ลดขนาดของเนื้องอกจมูก และช่วยลดอัตราการเป็นซ้ำได้อีกด้วย

ยาสเตียรอยด์ชนิดฉีด

          มักจะใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการที่รุนแรง ตัวอย่างเช่นการใช้ยาเพรดนิโซโลน(Prednisolone) 60 มิลลิกรัม ในผู้ที่มีภาวะรุนแรงเป็นเวลา 4 วัน จากนั้นลดขนาดยาลงเหลือ 5 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 12 วัน พบว่าช่วยให้ผู้ป่วยริดสีดวงจมูกมีอาการดีขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งการอุดตันและความรู้สึกไม่ได้รับกลิ่น

น้ำเกลือล้างจมูก 

          นอกจากยาลดอักเสบตามข้างต้นแล้ว ในผู้ป่วยทุกๆราย แพทย์มักสั่งจ่ายน้ำเกลือล้างจมูกเพื่อช่วยทำความสะอาดจมูกก่อนใช้ยาเฉพาะที่อีกด้วย

ยาปฏิชีวนะ

          นอกจากนี้ยาปฏิชีวนะมักมีการนำมาใช้ในการรักษาริดสีดวงจมูกในกรณีที่มีการติดเชื้อเช่นกัน

ยาละลายเสมหะ

          หรือ Mucolytics สามารถใช้เป็นยาเสริมร่วมกับยาปฏิชีวนะ ในโรคไซนัสอักเสบเฉียบพลันเพื่อลดความหนืดของการหลั่งไซนัส โดยพบว่าการจาม น้ำมูกไหล และการอุดตันลดลงเมื่อเทียบกับยาหลอก แต่อย่างไรก็ตามไม่สามารถลดขนาดของติ่งเนื้อได้ใน 3 เดือน

การผ่าตัด เป็นหนึ่งในวิธีการรักษาริดสีดวงจมูก เมื่อยา รักษา ริดสีดวง จมูก ใช้ไม่ได้ผล

          หากอาการของริดสีดวงจมูกยังไม่ดีขึ้น การผ่าตัดเป็นหนึ่งในวิธีที่สามารถเอาติ่งเนื้อออกให้หมดได้ แต่อย่างไรก็ตามยังมีโอกาสของการกลับเป็นซ้ำเป็นได้ประมาณ 5%-10% โดยประเภทของการผ่าตัดขึ้นอยู่กับขนาดของติ่งเนื้อ ได้แก่

• การผ่าตัดโดยการส่องกล้อง endoscopic sinus surgery (ESS)
• ผ่าตัดทางโพรงจมูก intranasal polypectomy

          สำหรับติ่งเนื้อที่มีขนาดใหญ่ การผ่าตัดโดยการส่องกล้อง โดยใช้กล้องเอนโดสโคปที่บางและยืดหยุ่นได้ ด้วยกล้องขนาดเล็กและเครื่องมือขนาดเล็ก จัดว่าให้ประสิทธิภาพที่ดี

          โดยหลังการผ่าตัด การใช้ยาพ่นจมูกและการล้างด้วยน้ำเกลือสามารถป้องกันไม่ให้ติ่งเนื้อกลับมาอีก โดยทั่วไป การลดการอักเสบของช่องจมูกด้วยสเปรย์ฉีดจมูก ยาแก้แพ้ และการล้างด้วยน้ำเกลือสามารถช่วยป้องกันการพัฒนาของติ่งเนื้อในจมูกได้

          ริดสีดวงจมูก สามารถป้องกันได้ด้วยการรักษาสุขอนามัย การล้างมืออย่างสม่ำเสมอจะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส ซึ่งส่งผลให้มีการอักเสบของรูจมูกและช่องจมูก

          การหลีกเลี่ยงสารระคายเคือง เช่น สารก่อภูมิแพ้ สารเคมี และสารมลพิษในอากาศ ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบ จะช่วยลดการเกิดเนื้องอกจมูกได้

          ในผู้ที่เป็นโรคหอบหืดและภูมิแพ้ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เกี่ยวกับโรคหอบหืดและ/หรือการรักษาโรคภูมิแพ้ เพื่อลดโอกาสการพัฒนาของริดสีดวงจมูกได้

          หมั่นล้างจมูกด้วยน้ำยาล้างจมูกหรือน้ำเกลือ จะช่วยขจัดสารระคายเคืองและสารก่อภูมิแพ้ในจมูกได้เช่นกัน

บทความอ้างอิง

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2504067/
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nasal-polyps/symptoms-causes/syc-20351888
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/177020#prevention