อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงอาจเกิดจากลักษณะทางกายวิภาคของระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิงหรือลักษณะทางกายวิภาคของกระดูกสันหลัง ที่เป็นหนึ่งสาเหตุที่ส่งผลให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
มีงานวิจัยชี้ให้เห็นว่า 60% – 80% ของผู้ที่มีอาการปวดหลังส่วนล่าง โรคนี้พบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายในทุกกลุ่มอายุ อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงเพิ่มขึ้นอย่างมากตามอายุ นอกจากนี้ การเปรียบเทียบงานวิจัยในวัยกลางคนรายงานว่ามีอาการปวดหลังส่วนล่างเพิ่มขึ้นในเพศหญิงหลังวัยหมดประจำเดือน
สารบัญเนื้อหา
สาเหตุของอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
PMDD เป็นรูปแบบ PMS ที่รุนแรงกว่า ซึ่งอาการจะรบกวนชีวิตประจำวัน บางคนที่มี PMDD อาจมีปัญหาในการทำงานเมื่อมีอาการ อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงก็มักจะมีอาการที่รุนแรงมากกว่า
อาการทางอารมณ์ พฤติกรรม และร่างกายของ PMDD มีความคล้ายคลึงกับอาการของ PMS อย่างไรก็ตาม อาการทุกประเภทอาจแย่ลง โดยปกติอาการจะเริ่มในสัปดาห์ก่อนมีประจำเดือนและสิ้นสุดภายใน 2-3 วันหลังจากมีประจำเดือน
และคุณอาจมีความเสี่ยงการเป็น PMDD เพิ่มมากขึ้น หากคุณมีประวัติครอบครัวเป็นโรคซึมเศร้าและความผิดปกติทางอารมณ์อื่น ๆ หรือมีประวัติครอบครัวเป็น PMDD
กลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual syndrome: PMS) หนึ่งสาเหตุของอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงเป็นหนึ่งในกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน
Premenstrual syndrome หรือ PMS เป็นภาวะที่ผู้หญิงจำนวนมากมีก่อนมีประจำเดือน มีอาการที่อาจเกิดขึ้นได้หลายอย่าง ทั้งทางด้านร่างกาย และจิตใจ อาการทางร่างกายที่เปลี่ยนแปลง ได้แก่
- ปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
- ปวดศีรษะ
- ความเหนื่อยล้า
- ท้องอืด
อาการทางอารมณ์และพฤติกรรม เช่น
- อารมณ์เเปรปรวน
- ความอยากอาหาร
- ความวิตกกังวล
PMS มักจะเริ่มก่อนมีประจำเดือน 2-3 วัน และจะสิ้นสุดภายใน 1 หรือ 2 วันหลังจากที่คุณเริ่มมีประจำเดือน
โรค Premenstrual dysmorphic disorder ก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual dysmorphic disorder: PMDD)
มีอาการทางอารมณ์ พฤติกรรมหลายอย่างที่เกิดขึ้นในช่วงมีประจำเดือนของผู้หญิง
- กลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual syndrome: PMS)
- โรค Premenstrual dysmorphic disorder ก่อนมีประจำเดือน (Premenstrual dysmorphic disorder: PMDD)
- เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
- ปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงในระหว่างรอบประจำเดือน (Dysmenorrhea)
- การตั้งครรภ์ (Pregnancy)
- วัยหมดประจำเดือน (Menopause) และปัญหาฮอร์โมน (Hormonal Issues)
- กระดูกหักในวัยหมดประจำเดือน (Postmenopausal Compression Fractures)
- โรคกระดูกพรุน (Spondylolisthesis)
- โรคพีริฟอร์มิสซินโดรม (Piriformis Syndrome)
- ความผิดปกติของข้อต่อ SI (SI Joint Dysfunction)
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)อาจเป็นสาเหตุทำให้ปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
มีอาการทางอารมณ์ พฤติกรรมหลายอย่างที่เกิดขึ้นในช่วงมีประจำเดือนของผู้หญิง
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือ Endometriosis เป็นภาวะเรื้อรังที่สามารถทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงได้ ภาวะนี้เกิดขึ้นเมื่อเนื้อเยื่อที่มีลักษณะเหมือนเนื้อเยื่อเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญขึ้นนอกมดลูก ในช่องอุ้งเชิงกราน หรือบริเวณอื่นๆ เนื้อเยื่อจะตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย และอาจทำให้เกิดอาการบวม ปวด ระหว่างรอบเดือน และเลือดออกได้
เนื่องจากการเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ทำให้เนื้อเยื่อรอบข้างอักเสบ ส่งผลให้มีประจำเดือนหนัก ปวดเรื้อรัง และเกิดเนื้อเยื่อแผลเป็น
อาการเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ อาจเกิดขึ้นได้ในระยะรอบเดือนใด ๆ อาการปวดกระดูกเชิงกรานที่แผ่ลงมาตามขา หรือปวดร้าวลงขา ถือเป็นเรื่องปกติ และผู้หญิงบางคนพบอาการปวดที่ร้าว ที่มีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรงมาก
และยังมีอาการอื่น รวมถึง
- ปวดท้องหรือปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
- ปวดเมื่อเดินหรือยืน
- ปวดเมื่อตกไข่
- ปวดเมื่อยและปัสสาวะลำบาก
- อุ้งเชิงกรานอักเสบ
- ท้องผูก
- ปวดเมื่อมีเพศสัมพันธ์
- ปวดตามการเคลื่อนไหวของลำไส้และแผ่ความเจ็บปวดทางทวารหนัก
- ความเจ็บปวดที่เกิดจากการยึดเกาะ (การสร้างเนื้อเยื่อแผลเป็น) ภายในกระเพาะปัสสาวะ ท่อนำไข่ ชาม และรังไข่
ปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงในระหว่างรอบประจำเดือน (Dysmenorrhea)
ปฎิเสธไม่ได้เลยว่าระหว่างมีประจำเดือน ผู้หญิงส่วนใหญ่มักมีอาการปวดหลัง ปวดเอวร่วมด้วย
การมีประจำเดือนในผู้หญิงส่วนใหญ่ แม้ว่าโดยปกติแล้วจะจัดการได้ แต่ก็อาจรุนแรงมากในบางคน คุณอาจมีความเสี่ยงสูงต่อการมีอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง หรือที่เรียกว่าปวดประจำเดือน หากคุณ
- สูบบุหรี่
- เลือดออกมากในช่วงเวลารอบประจำเดือน
- มีประวัติครอบครัวที่มีอาการปวดท้องช่วงล่างผู้หญิงในช่วงมีรอบเดือน
- มีโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
- เนื้องอกในมดลูก
- โรคกระดูกเชิงกรานอักเสบ
อาการปวดประจำเดือนมักเกิดขึ้นด้วยอาการปวดท้องส่วนล่างผู้หญิง หรือหลังส่วนล่าง สะโพก และขา โดยปกติจะใช้เวลา 1-3 วัน
การตั้งครรภ์ (Pregnancy) อาจทำให้คุณมีอาการปวดหลังส่วนล่างในผู้หญิงได้
อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงตั้งครรภ์ที่เลี่ยงได้ยาก
อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงตั้งครรภ์จัดเป็นเรื่องปกติที่พบได้บ่อย เกิดขึ้นเมื่อจุดศูนย์ถ่วงของคุณเปลี่ยนไป คุณมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น และฮอร์โมนของคุณที่เปลี่ยนแปลงไปเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคลอด
สำหรับผู้หญิงส่วนใหญ่ อาการปวดหลังจะเกิดขึ้นระหว่างเดือนที่ 5 ถึงเดือนที่ 7 ของการตั้งครรภ์ แต่อาจเริ่มเร็วกว่านั้นมาก คุณมีแนวโน้มที่จะมีอาการปวดหลังมากขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์ หากคุณมีปัญหาหลังส่วนล่างอยู่แล้ว
จุดปวดที่พบบ่อยที่สุดคือบริเวณใต้เอวและกระดูกก้นกบ คุณอาจมีอาการปวดตรงกลางหลัง รอบเอว อาการปวดหลังส่วนล่างร้าวลงขาได้
วัยหมดประจำเดือน (Menopause) และปัญหาฮอร์โมน (Hormonal Issues)
ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนอาจมีอาการปวดหลังส่วนล่างเรื้อรัง จากปัญหาด้านกระดูกและกล้ามเนื้อ
การวิจัยชี้ให้เห็นว่าอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงที่เป็นเรื้อรัง เป็นหนึ่งในปัญหาด้านระบบกระดูกและกล้ามเนื้อที่พบบ่อยที่สุดที่ผู้หญิงต้องเผชิญในช่วงวัยหมดประจำเดือน ประมาณ 70% ของสตรีวัยหมดประจำเดือนจะมีอาการที่เกี่ยวข้องกับการขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน โดยมีรายงานอาการปวดกล้ามเนื้อและกระดูกในผู้หญิงมากกว่าครึ่งหนึ่งในวัยหมดประจำเดือน การศึกษาส่วนใหญ่แสดงให้เห็นว่าอาการวัยหมดประจำเดือนที่เพิ่มขึ้นสัมพันธ์กับอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงอีกด้วย
กระดูกหักในวัยหมดประจำเดือน (Postmenopausal Compression Fractures)
อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน อาจมีสาเหตุมาจากภาวะกระดูกหักจากการกดทับของกระดูกสันหลัง
การศึกษาวิจัยชี้ให้เห็นว่าในสหรัฐอเมริกา ประมาณ 25% ของผู้หญิงจะประสบกับภาวะกระดูกหักจากการกดทับของกระดูกสันหลัง (vertebral compression fractures: VCFs) ระดับกลางถึงส่วนล่างตลอดช่วงชีวิต ภาวะนี้เกิดขึ้นบ่อยขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น รอยแตกเล็กๆ เหล่านี้ในกระดูกสันหลังอาจทำให้เกิดความทุพพลภาพอย่างมากและจำกัดการทำงาน
โรคกระดูกพรุนเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของ VCF สตรีวัยหมดประจำเดือนมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคกระดูกพรุนเพิ่มขึ้นเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ที่ลดความหนาแน่นของแร่ธาตุในกระดูก ทำให้กระดูกแตกหักได้ ซึ่งก็ส่งผลให้มีอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หยิงร่วมด้วย
โรคกระดูกพรุน (Spondylolisthesis) กับปัญหาปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
กระดูกพรุน เกิดขึ้นเมื่อกระดูกสันหลังส่วนหนึ่งซึ่งเป็นส่วนของกระดูกรูปไข่หนาที่ด้านหน้าของกระดูก ลื่นไถลไปกับกระดูกสันหลังที่อยู่ติดกัน
กระดูกพรุน เกิดขึ้นเมื่อกระดูกสันหลังส่วนหนึ่งซึ่งเป็นส่วนของกระดูกรูปไข่หนาที่ด้านหน้าของกระดูก ลื่นไถลไปกับกระดูกสันหลังที่อยู่ติดกัน ส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดหลังส่วนล่างผุ้หญิง หรือมีอาการทางกล ความเจ็บปวดสามารถแผ่ผ่านกระดูกสันหลังไปยังสะโพก หลัง และขา หรือที่เรียกว่าปวดร้าวลงขา
กระดูกพรุน หรือ Spondylolisthesis มักพบในกระดูกสันหลังส่วนเอวส่วนล่าง หลังส่วนล่าง อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงมักจะรุนแรงขึ้นเมื่อบริเวณที่ได้รับผลกระทบงอหรือถูกสัมผัสโดยตรง
โรคพีริฟอร์มิสซินโดรม (Piriformis Syndrome)
โรค Piriformis หนึ่งสาเหตุของอาการปวดบั้นท้าย ปวดหลัง ปวดเอว
บางครั้งอาการปวดหลังอาจเป็นอาการของโรค Piriformis เกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อ Piriformis ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อเล็ก ๆ ที่ยื่นออกมาจากกระดูกสันหลังส่วนล่างไปยังส่วนบนของกระดูกโคนขา หดตัวและกดทับหรือระคายเคืองเส้นประสาทโดยไม่ได้ตั้งใจ
Piriformis syndrome มักมีอาการปวดบั้นท้าย ปวดหลัง ปวดเอว สะโพก ปวดเมื่อย ปวดร้าวลงขา ต้นขา น่อง และอาจมีอาการชาที่พบบ่อยคือบริเวณเส้นประสาท Sciatic และชาที่ก้น
ความผิดปกติของข้อต่อ SI (SI Joint Dysfunction)
อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง ที่เกิดจากความผิดปกติของข้อต่อ Sacroiliac
นี่เป็นอีกกรณีหนึ่งที่อาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง เริ่มต้นที่อื่นที่ไม่ใช่ด้านหลัง ความผิดปกติของข้อต่อ Sacroiliac มีลักษณะการอักเสบที่เกิดขึ้นในข้อต่อ Sacroiliac ซึ่งอยู่ที่จุดเชื่อมต่อของกระดูกเชิงกรานและกระดูกสันหลังส่วนล่าง ภาวะนี้อาจเป็นอาการปวดหลังส่วนล่างหรือปวดร้าวลงขาได้ อาการปวดอาจรุนแรงขึ้นเมื่อขึ้นบันไดหรือยืนเป็นเวลานาน
เช่นเดียวกับกลุ่มอาการ Piriformis ความผิดปกติของข้อต่อ Sacroiliac อาจเป็นสิ่งที่ท้าทายในการวินิจฉัย เนื่องจากอาจถูกเข้าใจผิดว่าเป็นสาเหตุอื่นๆ ของอาการปวดหลังส่วนล่าง
ความผิดปกติของข้อต่อ SI อาจมีสาเหตุ ได้แก่
- การตั้งครรภ์ ในระหว่างตั้งครรภ์ น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นและการเคลื่อนไหวที่เปลี่ยนแปลงไปอาจทำให้เกิดความเครียดและข้อสึกเพิ่มเติมได้
- การติดเชื้อร่วม อาจทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงได้
- โรคข้ออักเสบ ข้อต่อของกระดูกเชิงกรานสามารถสัมผัสกับโรคข้ออักเสบจากการสึกหรอตามปกติหรือที่เรียกว่าโรคข้อเข่าเสื่อม
- การบาดเจ็บที่บาดแผล ข้อต่อ Sacroiliac อาจได้รับบาดเจ็บจากการกระแทกอย่างกะทันหัน เช่น การหกล้มหรืออุบัติเหตุทางรถยนต์ ทำให้มีอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิง
แม้ว่าอาการปวดหลังส่วนล่างผู้หญิงอาจมีสาเหตุจากหลายอย่าง แต่หลายกรณีเห็นได้ว่าไม่ต้องการยาหรือการผ่าตัด ส่วนใหญ่แล้วความปวดจะหายได้เองโดยไม่ต้องใช้ยาหรือการรักษา แต่อย่างไรก็ตามหากมีสัญญาณเตือน เช่นความเจ็บปวดที่กินเวลานานกว่า 6 สัปดาห์ อาการปวดหลังที่เกี่ยวข้องกับอาการทางระบบประสาทที่ขา หรือความผิดปกติของลำไส้หรือกระเพาะปัสสาวะ หากมีอาการเหล่านี้เกิดขึ้น ให้ไปพบแพทย์ทันที